Deniz Çayırları (Posidonia oceanica, Zostera nolti)

DENİZ ÇAYIRLARI
Deniz çayırları dünya genelinde çok geniş alana yayılım gösteren, deniz diplerinde kök, gövde ve yaprak biçiminde şekillenmiş ve kökleriyle
deniz dibine(sedimente) tutulu halde yaşayan ve güneş ışınları yardımıyla kendi besinini fotosentez yaparak üretebilen su bitkileridir. Fotosentez yapması nedeniyle tüm dünya denizlerinde oksijen ve besin kaynağı olmasının yanı sıra yumurtasını bu bitkilere bırakması gereken birçok balık türü için yumurtlama alanları sağlamaktadır. Ülkemiz genelinde deniz çayırları Ege ve Akdeniz kıyılarına yayılım göstermiştir. Bu deniz çayırı türlerinin genelini Posidonia oceanica ve Zostera noltii oluşturur. 

Deniz Çayırlarının Taksonomik Sınıflandırılması
Alem / Regnum : Plantae
Şube/ Phylum: Spermatophyta
Alt şube/ Subphylum: Angiospermae
Sınıf / Classis: Monocotyledoneae
Takım/ Ordo: Alismatales
Aile / Familia: Posidoniaceae, Zosteraceae, Hydrocharitaceae, Cymodoceaceae Olmak üzere deniz çayırları dört familyada incelenir. Bu familyalar ve türleri dünya genelinde Ph, sıcaklık ve tuzluluk gibi parametrelere bağlı olarak dünyanın çeşitli bölgelerinde dağılım gösterirler.

Endemik Tür Nedir? 
Endemik tür, bulunduğu bölgenin ekolojik koşullarına adapte olmuş ve o bölge haricinde başka bir yerde yetişme ihtimali olmayan türlere denir. Deniz çayırlarından Posidoniaceae familyasına ait Posidonia oceanica türü Akdeniz’e endemik bir türdür. Posidonia oceanica (L.) Delile, 1813

Posidonia genusuna ait dokuz tür bulunmaktadır. Bu türler Güney Doğu Pasifik resifleri ve adaları, Güney Amerika, Kuzey Atlantik, Hint okyanusu adaları, Batı Afrika kıyıları ve Antartika’ da Posidonia yataklarını oluştururlar. Posidonia oceanica ise birincil üretim açısından en önemli deniz çayırı türüdür ve Akdeniz’e endemik olup yalnızca Ege ve Akdeniz kıyılarında bulunmaktadır. Bu tür Akdeniz kıyılarında 45 m derinliğe kadar yayılım gösteren uzun yaşayışlı bir bitkidir. Bu bitkinin deniz dibinde deniz çayırlarını oluşturması ve gelişmesi çok uzun yıllar almaktadır. Kıyı erezyonunu engellediği bilinen bu tür CO2 tutarak suyu ve sedimenti oksijence zenginleştirir. Ayrıca birçok balık için yumurtlama alanı oluşturmaktadır. Bu nedenle deniz ekosistemi ve biyolojik çeşitliliğin devamı için çok önemli bir bitkidir.

Bu bitki denizlerimizde teknelerin çapa taramasıyla, acemi dalıcıların deniz dibindeki kontrolsüz hareketleri, antropolojik etki sonucu deniz suyunun kirlenmesi, gemilerin balast sularında taşınarak gelen katil yosun türlerinden(Örn: Caulerpa taxifolia), balık çiftliklerindeki aşırı yemleme ve diğer atıklar sonucunda su yüzeyinin kaplanarak ışığın Posidonia çayırlarına ulaşmasına engellenmesi gibi etkenler bu bitkinin üzerinde yoğun bir baskı oluşturmaktadır. Ekosistem dengesinin korunması ve biyolojik çeşitliliğin devamı için korunması son derece önemli olan bu tür (DKA) Deniz Koruma Alanları ilan edilerek, Sivil Toplum Kuruluşlarıyla birlikte balıkçıların, denizcilerin ve halkın bilinçlendirilmesiyle korunması gerekmektedir. Kaynak:Denizbilimi.com